Har samtidsmusikken kritisk kraft?
Laurdag vart programmet for Happy Nordic Music Days lansert i Bergen. Norden er tema, og festivalen undersøkjer mellom anna nordisk luksus, den nordiske musikkens identitet, samt samtidsmusikken sin (manglande) kritiske posisjon.

Av Ida Habbestad
Foto: Snorre Hvamen

Happy Nordic Music Days er ei samanslåing av dei tradisjonsrike Nordic Music Days og den yngre Happy Days Sound Festival.

Dei konsept-tenkjande kunstnarlege leiarane, Lars Petter Hagen og Trond Reinholdtsen, står bak programleggjinga samt tematikken: Norden og nordisk luksus.

Denne veka lanserte dei det fullstendige programmet gjennom ei festivalavis, der tematikken er utdjupa gjennom artiklar, mellom anna om finanskrisa som fenomen i Skandinavia. Samt spørsmålstillingar, som: Kven er den nordiske komponisten og kva held vedkomande eigentleg på med i dag? Finst der ein nordisk musikalsk identitet?


Folk, tradisjon og samtid
Ved lanseringa her i Bergen fekk tilfeldige forbipasserande ein smakebit på noko av det ein kan venta seg, då Øyvind Torvund sitt BANDROM – for tida sentrert kring ei campingvogn – utspelte seg på ulike arenaer i festspelbyen. (Bilete frå BANDROM finn du her).

Denne folkelege (og noko tilårskomne) campingvogna seier i seg mykje om nordisk kultur, og står seg soleis godt i lys av Hagen sitt utsegn i festivalavisa: ”Vi er oppriktig interessert i Norden! Og kanskje først og fremst den offisielle historien om hvem vi er og hvor vi kommer fra”.

Meir komplekst vert identitets-spelet når campingvogna er pryda med ei blanding av rosemåling og tagging, som inviterer til eit møte mellom den kanoniserte tradisjonen og vår eiga tid. Likeeins musikken, som nettopp fangar i seg det nye, det tradisjonelle og det folkelege i møtet mellom samtidsmusikarar, folkemusikarar samt ein rånebil.


Spørsmål med brodd
Men òg andre, dels ubehagelege, spørsmål står i fokus når Happy Nordic Music Days går av stabelen i august. I samtale med Marit Paasche spør Reinholdtsen til dømes: ”Er vi som nordiske komponister i stand til å innta en kritisk posisjon, eller er vi rett og slett for sausa inn i et velferdssamfunn der politiske motsetninger og visjonær tankegang er totalt fraværende?”

I same samtalen undrar Hagen på om det at fleire nordiske komponistar har forlete den kompromisslause avantgarden kan vera "et melankolsk trekk hos nordiske komponister, der resignasjon er mer nærliggende enn revolusjon?


Tematisk undersøkjing
Problemstillingane vert belyst gjennom fire dagar - frå ulike perspektiv og arenaer. Luksus-temaet er kanskje særleg i fokus under dag ein i Gamle Logen, med overskrifta "Luksuriøse omgivelser”. Under dag to stiller festivalen med eigen valbod på Egertorget, medan dei den tredje dagen er opptekne av framsyninga, med program i Operaen og på teaterbåten MS Innvik.

Og til sist det historiske aspektet. ”Nordisk musikkarkiv/Tradisjonell nordisk samtidsmusikk” er tittel for programmet på Norsk Folkemuseum, der nordiske komponistar skal reflektera over modernitet og identitet.

Kan henda har me etter endt festival gjort oss opp ei meining om samtidsmusikken sin posisjon i dag. Er den meir eller mindre viktig, trass i at rolla den ein gong spelte i det offentlege var større?

Medan me ventar på prosjektet som kan gje svar, er det i Bergen det skjer. Der har festspeldirektøren lansert sitt standpunkt, med utsegnet "Kunst utvider politikkens virkeområde”.

Happy Nordic Music Days finn stad 19.-22. August. Programdetaljar finn du her.