KONSERTMELDING: - Tirsdag presenterte Det Norske Kammerorkester sin Ultimakonsert, med komposisjonar av György Ligeti, Helge Iberg og Thomas Ades. Med lanseringa av sistnemnde som det nye britiske vedundret – ”trolig den blant unge komponister som i de siste par år er viet størst oppmerksomhet og som har vært gjenstand for de mest samstemte lovprisninger fra alle hold innenfor den seriøse musikkens verden” – gjorde dei komponisten urett etter mi meining, skriv Ballades meldar.
Av Ida Habbestad
Før den avsluttande Ultima-helga, har me fått med oss eit stort og ueinsarta antal arrangement, frå opera og danseframsyningar, til lydutstillingar samt tradisjonelle kammerkonsertar og solistopptredner.
Medan Oslo-Filharmonien har glimra med sitt fråvær, har mange av byens orkestre og større ensemble funne råd til og plass for eit samtidig program. Tirsdag presenterte Det Norske Kammerorkester sin konsert, med komposisjonar av György Ligeti, Helge Iberg og Thomas Ades.
Med lanseringa av sistnemnde som det nye britiske vedundret – ”trolig den blant unge komponister som i de siste par år er viet størst oppmerksomhet og som har vært gjenstand for de mest samstemte lovprisninger fra alle hold innenfor den seriøse musikkens verden” – gjorde dei komponisten urett etter mi meining.
Med denne og fleire lovnader til grunn kunne han jo ikkje med letthet tilfredsstilla mine forventningar eller komma forbi min skepsis. Og då eg høyrde Ades sine utprøvingar av ei rekkje element i orkestret i ”Toy Suite” – aldri over streken, aldri for langt vekk frå det tonale, alltid innafor det lettfatteleg høyrbare, og med eit ”flinkt” formmessig utgangspunkt – var det ikkje vedundret, men ein ung komponist med godt handverk og leikne idear eg høyrde. For all del – både dyktig og lovande – men er han den av dagens unge komponistar som fortener dei høgste lovprisnadene?
Mellom tekst og musikk
Utgangspunktet for Helge Iberg sin ”Dromo-dance” var òg pretensiøst, men på ein annan måte. I verket er Iberg oppteken av korleis overdriven dynamikk fører til eit sjukeleg spaningstilhøve, og grunnstemninga han freistar antyda er menneska sin nevrotiske melankoli i møtet med samfunnets ekstreme dynamikk.
Som i møtet med Crumb sine verk for ikkje lenge sidan, gjekk tanken atter til korleis titlar og kommentarar kan gjennomsyra verket og vera leiande for opplevinga – på godt og vondt. Denne kvelden høyrde eg etter dei nevrotiske kast og vendingar ”som river og sliter i solostemmens organisme” – og som var tydelege i den upåklagelege framføringa av Atle Sponberg og strykeensemblet. Gjennom dette og andre verkemiddel såg eg uroa i det mildt dissonerande og godt disponerte verket.
Men eg fann meg likevel lyttande med ein slags intellektuell distanse, der eg fornemma frustrasjonen i verket, men aldri fekk kjenna den på kroppen. Kanskje var det av di Iberg forklarte så tydeleg gjennom orda; meir tydeleg enn gjennom musikken – og at verket dermed kom i skuggen av desse.
Tidleg Ligeti
Det som verkeleg greip på denne konserten, var verka av Ligeti. Storparten frå den tidlege delen av hans produksjon, som alt då gav uttrykk for eit vell av oppfinnsam skaparevne. Frå det paradoksale ”klangflatestykket” for cembalo innleiingsvis (for eit instrumentet som ikkje kan laga klangflater anna enn gjennom ei hyppig gjentaking av tonene) til andre livfulle paradoks og føringar i leik med gamle former, som strykekvartetten og blåsekvintetten. Begge var utmerka teke hand om av utøvarane frå kammerorkesteret, som òg kledde inndelinga i mindre ensemble.
Relaterte bedrifter:
ULTIMA (Festivaler\Klassisk musikk; Festivaler\Oktober; Festivaler\Samtidsmusikk)
