Mangfaldige utfordringar

SEMINAR: Ei rekkje sp�rsm�l kom fram under Kulturr�det sitt seminar om musikkensemble torsdag. Ballade var til stades, og freistar her oppsummera nokre av dei mange utfordringane som vart reist. Og skal ein tru musikarane, virkar eitt problem overordna: Ensemblest�naden er gull verdt, men er ikkje tilstrekkeleg til st�rre satsingar for enkeltensembla.

03.06.2008 | Av: Ida Habbestad

Av Ida Habbestad

I forkant av L�ken-rapporten som er forventa levert torsdag, arrangerte Norsk kulturr�d f�rre torsdag eit seminar om musikkensembla, med fokus p� deira produksjons- og finansieringsvilk�r.

F�rem�let fr� Kulturr�det si side var � komma i kontakt med ensemblemusikarane, og f� innspel p� kva dei sj�lve ser som sine st�rste utfordringar. Mellom anna stilte dei sp�rsm�l ved kva ensembla treng st�nad til og kva forventningar dei har til Kulturr�det si forvalting av den offentlege st�naden.

Ei rekkje ensemble var representerte gjennom enkeltmedlem. I det f�rste panelet sat Synn�ve Bj�rset (Majorstuen), Abuwa Edema (Shekere), Hans Knut Sveen (Bergen Barokk), Ivar Peersen (Enslaved) og Bj�rnar Habbestad (N ensemble).

Dei skisserte ulike utfordringar for ensembla sine, og trass deira ulike musikalske bakgrunn var hovudbodskapet samstemt:

Ensemblest�naden er av stor betydning for samtlege, men strekkjer ikkje til s� dei kan satsa skikkeleg p� det respektive ensemblet. P� Kulturr�dets sp�rsm�l om kva type st�nad ensembla treng mest; inn�ving og komponering eller profesjonalisering av konsertproduksjon, formidling, management, administrasjon og booking – tyktest svaret vera eit omfattande b�de �g.

Om noko likevel vart s�rleg betont, var det den administrative belastninga som ofte ligg p� musikarane i ensembla – med s�knadsskriving, booking, kontraktar og reisebestillingar – som opplevest slitande for mange. Ivar Peersen i Enslaved peikte dessutan p� at ein i turn�planleggjing ofte m� kasta seg rundt og akseptera gode tilbod lenge f�r ein har oversikt over i kva grad finansieringa er p� plass. Turneverksemda er for deira del i stor grad risikoprosjekt, der f�rebels finansiernigar gjennom private l�n ikkje er uvanleg.

Eit viktig bodskap fr� Kulturr�det i s� m�te, var at det er lov � be om hurtigbehandling av s�knader ved s�rskilde behov – og dei understreka at terskelen for � ta kontakt med r�det skulle vera l�g.

Mange ynskjem�l – liten diskusjon

I det andre panelet sat Line Endresen (Gramart/tidlegare dagleg leiar BRAK), Andr� Larsen (Det Norske Solistkor), Stein Henrichsen (BIT 20 ensemble), Jon Balke (MAU, Norsk jazzforum).

Jon Balke innleiia med � presentera sentrale utfordringar for musikarane framover. Med eit stadig aukande antal studieplasser i utdanningsinstitusjonane f�r me stadig fleire dyktige musikarar, utan at der n�dvendivis er ei tilsvarande auke i antallet spelejobbar. Med l�gare platesal vert konkurransen stadig hardare, og vilk�ra ikkje dei beste for musikarane.

Balke foreslo moglege l�ysingar p� dette, mellom anna i form av betre tilretteleggjing av offentlege tenester for musikarar, enklare krav til verksemdene til sj�lvstendig n�ringsdrivande og liknande.

Forslaga hans vart ikkje i s�rleg grad diskuterte – og dette vart eit sakn under seminaret. Mange ynskjem�l hang i lufta, utan at ein dr�fta prinsipielle sp�rsm�l kring dei. Er det er rett at det offentlege skal st� musikarar, ikkje berre gjennom midlar til prosjekt, men spesifikt i handteringa av deira private kvardag? Er det er bra at s� mange musikarar vert utdanna n�r marknaden tilsynelatande er s� hard? Ynskjer ein meir st�tte til fleire, eller skal mange f� litt kvar?

Ei rekkje sp�rsm�l

Vidare i panelet peikte dagleg leiar i Det Norske Solistkor, Andr� W. Larsen, p� korleis ensemblest�naden i dei st�rre ensembla i stor grad vert nytta til � sponsa festivalar. Festivalane har ikkje alltid r�d til � betala reiseutgiftene til store grupperingar, og let ensembla kosta dei sj�lve. Ei uhensiktsmessig stor del av ensemblest�naden vert dermed nytta p� reising, meinte han.

Line Endresen i Gramart reiste elles sp�rsm�l ved om dei to ordningane b�r operera med sjangerskilje. I regelen er det pop/rock-milj�et som f�r st�nad fr� Tarp-ordninga, og mange av s�knadene fr� dette milj�et til Ensemblest�tteordninga vert overf�rte dit.

Eit sp�rsm�l som var stilt av Kulturr�det, men som ikkje kom s�rleg opp, var korleis ensembla kan bidra til kulturelt mangfald i musikkfeltet. Kanskje var ikkje dette det mest relevante sp�rsm�l for grupperingane, som i kraft av sine ulike bakgrunnar i seg utgjer eit stort kulturelt mangfald p� kulturkartet.

Ein tydeleg kommentar om dette kom imidlertid fr� Abuwa Edema i Shenkere, som etterlyste st�rre aktivitet i mangfolds�ret.

- Det er Mangfolds�r, men det skjer ingenting! sa han under sitt innlegg.

Hilde Bj�rkum i F�rde Internasjonale Musikkfestival (og medlem av fagleg utval for musikk i Kulturr�det) kommenterte at det er ynskjeleg med ei betydeleg profesjonalisering av heile dette feltet, som organisasjonsmessig er noks� ungt i h�ve til dei meir tyngre milj�a.

Fr� salen vart det dessutan reist sp�rsm�l om korleis ein kan finansiera enkeltmusikaren som arbeider i mange ulike konstellasjonar med sine prosjekt. Per i dag gjeld ensemblest�naden for fast etablerte konstellasjonar, medan mange enkeltmusikarar som arbeider med prosjekt der dei hentar inn ulike folk fr� gong til gong, ikkje har h�ve til � s�kja den same langsiktige st�naden.

Prioritering den st�rste utfordringa?

Med andre ord; der kom ei rekkje utfordringar p� bordet under seminaret, dei fleste godt kjende b�de fr� Kulturr�det og ensembla si side.

Hovudproblemstillinga slik me ser det, er likevel knytt til prioriteringane i Kulturr�det som for 2008 fordelte 15,2 millionar delt mellom 95 musikkgrupper, med storleik fr� 50 000 til 1 million.

N�r samtlege involverte musikarar meddelte at st�naden ikkje er tilstrekkeleg, er d�t eit tydeleg signal om at Kulturr�det kanskje b�r prioritera h�gare st�nadsbel�p p� f�rre ensemble – nok ein gong utan at musikarane eksplisitt uttrykkte om det er dette dei ynskjer.

N�r L�ken-rapporten etterkvart ligg p� bordet, vert ein kanskje klokare i h�ve til korleis enkelte byr�kratiske problemstillingar er tenkt l�yst. Truleg reiser den �g nye sp�rsm�l. Det skulle med andre ord vera klart for ny debatt n�r rapporten er presentert, etter planen f�rstkomande torsdag.